MOTORLU TAŞITLARIN DÂHİL OLDUĞU TRAFİK KAZALARINDA
Eskiden zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinden kaynaklanan bir uyuÅŸmazlık olduÄŸunda, sigorta ÅŸirketi ile herhangi bir iletiÅŸime geçmeden, doÄŸrudan dava açabiliyorduk. Çünkü Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi deÄŸiÅŸtirilmeden evvel, zarar görene, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde, doÄŸrudan dava açma hakkı tanıyordu. Bu seçimlik bir haktı, zira zarar gören ister sigorta ÅŸirketini pas geçip, doÄŸrudan dava açabilirdi, isterse de zararının tazmini için sigorta ÅŸirketi ile masaya oturabilirdi.
Özellikle, “Ölümlü ve yaralanmalı kazalar” nedeniyle oluÅŸan zararların tazmini konusunda, sigorta ÅŸirketleri ile iletiÅŸime geçilmeden, çok fazla dava açılmaya baÅŸlanınca, zararı telafi etmekle sorumlu sigorta ÅŸirketleri, zararı baÅŸvurudan sonra ödeme ihtimalleri varken, bu ihtimal yok sayılarak, zarara iliÅŸkin tazminatın yanında karşı vekalet ücretleri ile yargılama giderlerini de ödemek durumunda kaldılar. Hem uzun yargılamalar sonucu zarar görenin daha çok zarar görmesini engelleyip, uyuÅŸmazlığı kısa sürede sulhen çözümlemek hem de uyuÅŸmazlık yargıya taşınması sonucu meydana gelecek yargılama giderlerinin önüne geçmek için, Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi’nde deÄŸiÅŸikliÄŸe gidildi.
2016 yılında yapılan bu deÄŸiÅŸiklikle, zarar görene, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce, ilgili sigorta kuruluÅŸuna yazılı baÅŸvuruda bulunmak ve zorunlu mali sorumluluk sigortası genel ÅŸartlarıyla belirlenen belgeleri, sigorta ÅŸirketinin merkez veya kuruluÅŸlarından birine verme zorunluluÄŸu getirildi. Bu belgelerin neler olduÄŸunu baÅŸka bir yazımızda açıklayacağız. Sigorta ÅŸirketleri, baÅŸvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde baÅŸvuruyu yazılı olarak cevaplamazsa veya verilen cevabın talebi karşılamadığına iliÅŸkin uyuÅŸmazlık olursa, bu halde zarar görene, mahkemelerde dava açmak veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime baÅŸvurma hakkı tanındı. Yani dikkat edildiyse, deÄŸiÅŸiklikten sonra, zarar gören artık doÄŸrudan dava açamamakta, öncelikle sigorta ÅŸirketine, zararın hesaplanması ile hak sahipliÄŸinin belirlenmesi için gereken belgeler ile baÅŸvurup, 15 gün içersinde bir cevap beklemek zorunda kalmaktadır. EÄŸer, sigorta ÅŸirketi, zararın hesaplanması ile hak sahipliÄŸinin belirlenmesi amacıyla, zarar görenden haklı olarak belge talep ederse, bu süre durmakta (kesilmemekte), belge sigorta ÅŸirketine ibraz edildikten sonra, kaldığı yerden devam etmektedir.
Sigorta Åžirketine BaÅŸvurmadan Dava Açarsak?
EÄŸer sigorta ÅŸirketinin, talebinize baÅŸvuru tarihinden itibaren 15 iÅŸ günü (Trafik Sigortasında 15 gün) bekleme süresi dolmadan Sigorta Tahkim Komisyonu’na baÅŸvuruda bulunulursa, baÅŸvurunuz size iade edilir. Aslında bu durum, Karayolları Trafik Kanunu 97. maddesindeki deÄŸiÅŸik öncesinde de böyleydi.
Bu konuda Yargıtay kararını vermeden evvel, yerel mahkemelerde kesin bir görüÅŸ hakim deÄŸildi.
Sigorta ÅŸirketine baÅŸvuru zorunluluÄŸunun, tamamlanabilir dava ÅŸartı olup olmadığı henüz tartışmalı idi. Kimi kararlar, kanun koyucunun sigorta ÅŸirketine baÅŸvuruyu açıkça ÅŸart koÅŸtuÄŸu, zarar görene seçimlik bir hak vermeyip, onu mükellef kıldığı ve bu, baÅŸvuru dava açılmadan önce yerine getirilmesi gereken bir ön ÅŸart olduÄŸu, dava ÅŸartı yokluÄŸu nedeniyle HMK 15/2 maddesi gereÄŸi davanın usulden reddini gerektiÄŸi yönünde iken, kimileri de dava açıldıktan sonra baÅŸvurulmasını davacıdan istemekte, yerine getirildiÄŸinde davaya devam etmekte, aksi halde davayı red etmektedir.
Ä°STANBUL BÖLGE ADLÄ°YE MAHKEMESÄ° 8. HUKUK DAÄ°RESÄ° E. 2017/1752 K. 2019/302 T. 14.2.2019
Dava; trafik kazası nedeniyle maddi tazminat talebine iliÅŸkin bulunmaktadır. 2918 Sayılı Kanun’un, 26/04/2016 tarihinde yürürlüÄŸe giren 6704 Sayılı Kanunu’nun 5. maddesiyle deÄŸiÅŸik 97. maddesiyle zarar görenin, dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluÅŸuna yazılı baÅŸvuruda bulunması gerektiÄŸi düzenlenmiÅŸ, aynı deÄŸiÅŸiklikle sigorta kuruluÅŸunun baÅŸvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde baÅŸvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına iliÅŸkin uyuÅŸmazlık olması hâlinde, zarar görenin dava açabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. Yapılan deÄŸiÅŸiklikle, zarar gören hak sahipleri ZMSS sigortacısına karşı artık doÄŸrudan dava açamayacak olup yasa ile özel bir dava ÅŸartı getirilmiÅŸtir.Olayda, dava tarihi olan 28/12/2016 itibariyle 2918 Sayılı KTK’nın 97. maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklik yürürlükte olup davacı tarafça dava tarihinden önce davalı sigorta ÅŸirketine baÅŸvuru yapılmadığı sabittir. Dava ÅŸartları, davanın esası hakkındaki yargılamanın devamı için gerekli olan ÅŸartlar olup, davanın açılabilmesi için deÄŸil, mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koÅŸullardır. HMK’nın 115/2 maddesi uyarınca mahkeme dava ÅŸartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak dava ÅŸartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için süre verir. Bu süre içinde dava ÅŸartı noksanlığı giderilmemiÅŸse davayı, dava ÅŸartı yokluÄŸu sebebiyle usulden reddeder. Mahkemece, dava açılmadan önce sigorta ÅŸirketine baÅŸvuru yapılmadığı kabul edilmiÅŸ ise de; davacı vekiline davalı sigorta ÅŸirketine eksik olduÄŸu belirtilen bilgi ve belgeleri sunup baÅŸvurmak suretiyle bu eksikliÄŸi gidermesi için kesin süre verilmeli, sigorta ÅŸirketince 15 gün içinde cevap verilmemesi veya verilen cevabın talebi karşılamaması halinde bu yöndeki dava ÅŸartının yerine getirildiÄŸi kabul edilerek davanın esasına girip deliller toplanıp deÄŸerlendirilerek ortaya çıkacak sonuca göre bir karar verilmeli, kesin süre içinde baÅŸvuruya iliÅŸkin dava ÅŸartının yerine getirilmemesi halinde ise bu kez dava ÅŸartı yokluÄŸundan davanın usulden reddine karar verilmelidir.HMK’nın 115/2. maddesine aykırı ÅŸekilde tamamlanabilecek nitelikteki dava ÅŸartının tamamlanması için davacıya kesin süre verilmeksizin, dava ÅŸartı yokluÄŸundan davanın usulden reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır.Ä°lk derece mahkemesince, davalı sigorta ÅŸirketine karşı açılan dava yönünden tamamlanabilecek dava ÅŸartının yerine getirilmesi için davacı tarafa kesin süre verilmeksizin karar verilmesi nedeniyle, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a/6 maddesi uyarınca istinaf baÅŸvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın gereÄŸi için Mahkemesine geri gönderilmesine karar verilmesi gerekmiÅŸtir.
Ä°STANBUL BÖLGE ADLÄ°YE MAHKEMESÄ° 9. HUKUK DAÄ°RESÄ° E. 2018/3112 K. 2018/1890 T. 28.12.2018
Dava, trafik kazasında yaralanan kiÅŸinin kazaya sebebiyet veren aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından maddi tazminat istemine iliÅŸkin olup, ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın usulden reddine karar verilmiÅŸtir.
26.04.2016 tarihinde yürürlüÄŸe giren 6704 Sayılı Kanunu’nun 5. maddesiyle deÄŸiÅŸik 97. maddesiyle zarar görenin, dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluÅŸuna yazılı baÅŸvuruda bulunması gerektiÄŸi düzenlenmiÅŸ, aynı deÄŸiÅŸiklikle sigorta kuruluÅŸunun baÅŸvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde baÅŸvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına iliÅŸkin uyuÅŸmazlık olması hâlinde, zarar görenin dava açabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir.
Yasal deÄŸiÅŸiklikle, zarar gören hak sahipleri ZMSS sigortacısına karşı artık doÄŸrudan dava açamayacak olup yasa ile özel bir dava ÅŸartı getirilmiÅŸtir.
Olayımızda, dava tarihi olan 10/07/2017 itibariyle 2918 Sayılı KTK’nın 97. maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklik yürürlükte olup davacı tarafça dava tarihinden önce davalı … ÅŸirketine yapılan baÅŸvurunun eksik evrak nedeniyle karşılanmadığı hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Dava ÅŸartları, davanın esası hakkındaki yargılamanın devamı için gerekli olan ÅŸartlar olup, davanın açılabilmesi için deÄŸil, mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koÅŸullardır. HMK’nın 115/2 maddesi uyarınca mahkeme dava ÅŸartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak dava ÅŸartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için süre verir. Bu süre içinde dava ÅŸartı noksanlığı giderilmemiÅŸse davayı, dava ÅŸartı yokluÄŸu sebebiyle usulden reddeder.
Eksik evrakların süre içerisinde tamamlanabilir nitelikte olup olmadığı tartışılarak tamamlanabilir nitelikte ise mahkemece davacı vekiline yasada öngörülen baÅŸvuruya iliÅŸkin eksikliÄŸi gidermesi için kesin süre verilmeli, sigorta ÅŸirketince 15 gün içinde cevap verilmemesi veya verilen cevabın talebi karşılamaması halinde dava ÅŸartının yerine getirildiÄŸi kabul edilerek davanın esasına girip deliller toplanıp deÄŸerlendirilerek ortaya çıkacak sonuca göre bir karar verilmeli, kesin süre içinde baÅŸvuruya iliÅŸkin dava ÅŸartının yerine getirilmemesi halinde ise dava ÅŸartı yokluÄŸundan davanın usulden reddine karar verilmelidir.
HMK’nın 115/2. maddesine aykırı ÅŸekilde tamamlanabilecek nitelikteki dava ÅŸartının tamamlanması için davacıya kesin süre verilmeksizin ön ÅŸart yokluÄŸundan davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde deÄŸildir.
Ä°STANBUL BÖLGE ADLÄ°YE MAHKEMESÄ° 9. HUKUK DAÄ°RESÄ° E. 2018/2599 K. 2018/1125 ise,”26.04.2016 tarihinde yürürlüÄŸe giren 6704 Sayılı Kanunu’nun 5. maddesiyle deÄŸiÅŸik 97. maddesiyle zarar görenin, dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluÅŸuna yazılı baÅŸvuruda bulunması gerektiÄŸi düzenlenmiÅŸ, aynı deÄŸiÅŸiklikle sigorta kuruluÅŸunun baÅŸvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde baÅŸvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına dair uyuÅŸmazlık olması hâlinde, zarar görenin dava açılabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. Yasal deÄŸiÅŸiklikle, zarar gören hak sahipleri ZMSS sigortacısına karşı artık doÄŸrudan dava açamayacak olup, yasa ile özel bir dava ÅŸartı getirilmiÅŸtir. Dava ÅŸartları, davanın esası hakkındaki yargılamanın devamı için gerekli olan ÅŸartlar olup, davanın açılabilmesi için deÄŸil, mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koÅŸullardır. HMK’nın 115/2 maddesi uyarınca mahkeme dava ÅŸartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak dava ÅŸartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise, bunun tamamlanması için süre verir. Bu süre içinde dava ÅŸartı noksanlığı giderilmemiÅŸse davayı dava ÅŸartı yokluÄŸu sebebiyle usulden reddeder.” ÅŸeklinde görüÅŸ bildirmiÅŸtir.