MOTORLU TAŞITLARIN DÂHİL OLDUĞU TRAFİK KAZALARINDA
AÄ°LE HUKUKU
Aile hukuku, kiÅŸilerin aile çevresindeki iliÅŸkileri düzenler. Medeni hukukun ve dolayısıyla özel hukukun alt dalıdır
AÄ°LE HUKUKU Aile üç farklı anlamda düzenlenmiÅŸtir: Dar Anlamda Aile: EÅŸlerden meydana gelen topluluktur. GeniÅŸ Anlamda Aile: EÅŸlerden ve çocuklardan meydana gelen topluluktur. En GeniÅŸ Anlamda Aile: Ev reisinin otoritesine tabi olarak aynı çatı altında yaÅŸayan kimselerden meydana gelmiÅŸ insan topluluÄŸudur. Bu aile kavramına aynı çatıda yaÅŸayan kan ve kayın hısımları, uÅŸak, çırak, bahçıvan vs. dahildir.
Ailenin korunması ve çocuk hakları MADDE 41- (DeÄŸiÅŸik: 3/10/2001-4709/17 md.) Aile, Türk toplumunun temelidir ve eÅŸler arasında eÅŸitliÄŸe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öÄŸretimi ile uygulanmasını saÄŸlamak için gerekli tedbirleri alır, teÅŸkilâtı kurar.
NÄ°ÅžANLANMA
(TMK md. 118-123)
• NiÅŸanlanma, evlenme vaadiyle olur.
• NiÅŸanlanma, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça küçüÄŸü veya kısıtlıyı baÄŸlamaz (md.118)
• NiÅŸanlanma ÅŸekil ÅŸartına tabi deÄŸildir.
• NiÅŸanlanma temsilci aracılığıyla yapılamaz.
• NiÅŸanlanacak kiÅŸilerin ayırt etme gücüne sahip olmaları gerekir.
• Tek taraflı açıklama niÅŸanlanma sonucunu doÄŸurmaz.
NiÅŸanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. Evlenmeden kaçınma hâli için öngörülen cayma tazminatı veya ceza ÅŸartı dava edilemez; ancak yapılan ödemeler de geri istenemez. (md.119)
NÄ°ÅžANLILIÄžIN SONA ERMESÄ°
• Evlenme ile
• NiÅŸanlının ölümü veya evlenmenin kesin imkansız hale gelmesi ile
• NiÅŸanlının ayırt etme gücünü kaybetmesi ve diÄŸer mutlak evlenme engellerinin ortaya çıkması ile
• Tarafların anlaÅŸması ile
• Bozucu ÅŸartın gerçekleÅŸmesi ile
• Kesin bir evlenme engelinin ortaya çıkması ile
• NiÅŸanı bozma
NÄ°ÅžANI BOZMA
HAKLI BÄ°R SEBEBE DAYANARAK NÄ°ÅžANI BOZMA: ÖrneÄŸin; Önemli bir olayda susma (ağır ve devamlı bir hastalık, önceki hayatı hakkında açıklama yapmama vs.) EvliliÄŸin ön hazırlıklarına karşı ilgisizlik Sadakat yükümlülüÄŸünün ihlali (aldatma) Sonradan çıkan hastalıklar Ekonomik durumun iyice sarsılması
HAKLI BÄ°R SEBEBE DAYANMAKSIZIN NÄ°ÅžANI BOZMA: NiÅŸanı bozan taraf haklı bir sebep olmadan niÅŸanı bozmuÅŸ veya kendisinin kusuru ile niÅŸanın bozulmasını haklı kılacak bir sebebin ortaya çıkmasına neden olmuÅŸ ve buna raÄŸmen niÅŸanı kendisi bozmuÅŸ olması. ÖrneÄŸin, niÅŸanlılardan birinin aidse yakalanıp bunu gerekçe göstererek niÅŸanı bozması.
NÄ°ÅžANIN SONA ERMESÄ°NÄ°N SONUÇLARI
- Maddi Tazminat
- Manevi Tazminat
- Hediyelerin Ä°adesi
MADDÄ° TAZMÄ°NAT
NiÅŸanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın niÅŸanı bozduÄŸu veya niÅŸan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduÄŸu takdirde; kusuru olan taraf, diÄŸerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddî fedakârlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural niÅŸan giderleri hakkında da uygulanır. Tazminat istemeye hakkı olan tarafın ana ve babası veya onlar gibi davranan kimseler de, aynı koÅŸullar altında yaptıkları harcamalar için uygun bir tazminat isteyebilirler. (md. 120).
MANEVÄ° TAZMÄ°NAT
NiÅŸanın bozulması yüzünden kiÅŸilik hakkı saldırıya uÄŸrayan taraf, kusurlu olan diÄŸer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir. (md. 121)
HEDÄ°YELERÄ°N GERÄ° VERÄ°LMESÄ°
NiÅŸanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, niÅŸanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diÄŸer niÅŸanlıya vermiÅŸ oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir. Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleÅŸme hükümleri uygulanır. (md.122).
EVLENME
“Evlenme, niÅŸanlıların evlilik birliÄŸini meydana getirmek için yaptıkları bir hukuki iÅŸlemdir.” “Evlilik, ayrı cinsten kiÅŸilerin tam ve sürekli bir hayat ortaklığı kurmak üzere, hukukun aradığı koÅŸullara uygun olarak birleÅŸmesidir.”
- EVLENMENÄ°N GERÇEKLEÅžMESÄ° Ä°ÇÄ°N ARANAN KOÅžULLAR:
MADDÄ° KOÅžULLAR- ÅžEKLÄ° KOÅžULLAR
- MADDÄ° KOÅžULLAR
EVLENME EHLÄ°YETÄ°-EVLENME ENGELLERÄ°NÄ°N BULUNMAMASI
- ÅžEKLÄ° KOÅžULLAR
EVLENME TÖRENÄ°NE HAZIRLIK-EVLENME TÖRENÄ°EVLENMEDEN SONRAKÄ° Ä°ÅžLEMLER
EVLENME EHLÄ°YETÄ°
(TMK 124-133) Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.(EVLENME YAÅžI) Ancak, hâkim olaÄŸanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuÅŸ olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir. Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez. Küçük, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez. Kısıtlı, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez. Hâkim, haklı sebep olmaksızın evlenmeye izin vermeyen yasal temsilciyi dinledikten sonra, bu konuda baÅŸvuran küçük veya kısıtlının evlenmesine izin verebilir.
EVLENME ENGELLERÄ°NÄ°N BULUNMAMASI
EVLENME ENGELLERÄ°: (kesin evlenme engeli)
- HISIMLIK Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
- MEVCUT EVLÄ°LÄ°K
- EVLENMEYE ENGEL AKIL HASTALIÄžI
HISIMLIK Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°:
1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeÅŸler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeÄŸenleri arasında,
2. Kayın hısımlığı meydana getirmiÅŸ olan evlilik sona ermiÅŸ olsa bile, eÅŸlerden biri ile diÄŸerinin üstsoyu veya altsoyu arasında,
3. Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diÄŸerinin altsoyu ve eÅŸi arasında evlenme yasaktır. (Md 129)
MEVCUT EVLÄ°LÄ°K:
• Yeniden evlenmek isteyen kimse, önceki evliliÄŸinin sona ermiÅŸ olduÄŸunu ispat etmek zorundadır.
• GaipliÄŸine karar verilen kiÅŸinin eÅŸi, mahkemece evliliÄŸin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez.
• Kaybolanın eÅŸi evliliÄŸin feshini, gaiplik baÅŸvurusuyla birlikte veya ayrıca açacağı bir dava ile isteyebilir
AKIL HASTALIÄžI:
Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî saÄŸlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler
EVLENME ENGELLERÄ°NÄ°N BULUNMAMASI
EVLENME ENGELLERÄ°: (kesin olmayan evlenme engeli)
- KADIN Ä°ÇÄ°N BEKLEME SÜRESÄ°
- EVLENMEYE ENGEL HASTALIKLAR
KADIN Ä°ÇÄ°N BEKLEME SÜRESÄ°
• Evlilik sona ermiÅŸse, kadın, evliliÄŸin sona ermesinden baÅŸlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.
• DoÄŸurmakla süre biter.
• Kadının önceki evliliÄŸinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliÄŸi sona eren eÅŸlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
EVLENMEYE ENGEL HASTALIKLAR
• Medeni Kanunda evlenmeye engel olacak derece akıl hastalığı evlenme engeli olarak görüÅŸmüÅŸtür.
• Ayrıca Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, frengi, bel soÄŸukluÄŸu, cüzzam gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanmış kimselerin bu hastalıklarına dair doktor raporu getirmedikçe evlenemeyeceklerini düzenlemiÅŸtir.
EVLENMEYLE Ä°LGÄ°LÄ° ÅžEKLÄ° KOÅžULLAR EVLENME
TÖRENÄ°NE HAZIRLIK SAFHASI md.134 (Evlendirme memuruna müracaat)
• Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduÄŸu yer evlendirme memurluÄŸuna birlikte baÅŸvururlar.
• Evlendirme memuru, belediye bulunan yerlerde belediye baÅŸkanı veya bu iÅŸle görevlendireceÄŸi memur, köylerde muhtardır.
EVLENMEYLE Ä°LGÄ°LÄ° ÅžEKLÄ° KOÅžULLAR EVLENME TÖRENÄ° md.141-142
• Evlenme töreni, evlendirme dairesinde evlendirme memurunun ve ayırt etme gücüne sahip ergin iki tanığın önünde açık olarak yapılır. Ancak, tören evleneceklerin istemi üzerine evlendirme memurunun uygun bulacağı diÄŸer yerlerde de yapılabilir.
• Evlendirme memuru, evleneceklerden her birine birbiriyle evlenmek isteyip istemediklerini sorar.
•Evlenme, tarafların olumlu sözlü cevaplarını verdikleri anda oluÅŸur. Memur, evlenmenin tarafların karşılıklı rızası ile kanuna uygun olarak yapılmış olduÄŸunu açıklar.
EVLENMEYLE Ä°LGÄ°LÄ° ÅžEKLÄ° KOÅžULLAR EVLENME
TÖRENÄ°NDEN SONRAKÄ° Ä°ÅžLEMLER (md. 144)
TAÅžKIN AÄ°LE HUKUKU
• Evlenme töreni biter bitmez evlendirme memuru eÅŸlere bir aile cüzdanı verir.
• Aile cüzdanı gösterilmeden evlenmenin dinî töreni yapılamaz.
• Evlenmenin geçerli olması dinî törenin yapılmasına baÄŸlı deÄŸildir.
• Nüfus Kanununa göre, evlenme akdini yapanlar, kocanın bulunduÄŸu yer nüfus memuruna durumu bildirirler, nüfus memuru karıyı kocanın aile kütüÄŸüne geçirir; ve evlenme tutanağını karının bulunduÄŸu yer nüfus memuruna bu kaydın kadının nüfus kütüÄŸüne iÅŸlenmesi için gönderir.
ÖLÜMLE SONA ERME
• EÅŸlerden birinin ölümü halinde, hakim kararına gerek olmadan evlilik birliÄŸi kendiliÄŸinden sona erer.
• Ölümüne mutlak gözüyle bakılacak biçimde ortadan kaybolan kiÅŸi hakkında mahallin en büyük mülki amiri tarafından nüfus siciline öldü kaydı iÅŸlenmiÅŸse (ölüm karinesi) kiÅŸi ölmüÅŸ kabul edilir ve evlilik de kendiliÄŸinden sona erer.
• Gaiplik evlilik birliÄŸini kendiliÄŸinden sona erdirmez. EÅŸin gaiplik baÅŸvurusu ile birlikte veya gaiplik kararından sonra evliliÄŸin feshi davası açması gerekir.
EVLİLİĞİN İPTAL VEYA FESHİNE KARAR VERİLMESİ
Evlenmeden önce veya evlenme sırasında ortaya çıkan bazı sakatlık halleri nedeniyle, sakatlığın ağırlığına göre evliliÄŸe yokluk yaptırımı uygulanır ya da bazı kiÅŸiler evliliÄŸin feshine (butlanına, hükümsüzlüÄŸüne) karar verilmesini isteme hakkına sahip olabilir.